GRODZISKO W SOMSIORACH gm. Brzuze, pow. Rypin
kategoria:

zabytki architektury - grodziska
opis: Wczesnośredniowieczne grodzisko w Somsiorach pochodzi z XI-XII w. Wyżynne, pierścieniowate, posiadające w rzucie poziomym kształt zbliżony do nieforemnego czworokąta  z zaokrąglonymi bokami. Wymiary mierzone po koronie wału wynoszą: długość 70 m, szerokość w jednym boku 45 m, a w drugim 25 m. Wnętrze lekko wklęsłe. Wały, o wysokości od 1,5 do 2,5 m, są dobrze zachowane. Zewnętrzne stoki strome o wysokości 10 metrów. Grodzisko porośnięte jest trawą i częściowo zadrzewione. Odkryte i po raz pierwszy opisane zostało w okresie międzywojennym. Zachował się opis grodziska w sprawozdaniu R. Jakimowicza, konserwatora zabytków na okręg warszawski z 1926 roku:
   "Kierując się informacjami pana Michała Dzierżanowskiego ze Zbójna odnalazłem tu grodzisko nieznane mi dotychczas. Ma ono kształt czworoboczny, co jest uwarunkowane czynnikami naturalnymi. Leży na cyplu utworzonym przez doliny dwóch małych strumyków. Od strony wschodniej jest oddzielone wałem i fosą od dalszego wzgórza, z pozostałych stron otoczone jest niższym wałem. Znajduje się na gruncie kolonisty Augusta Dykała."
   W 1980 roku badania powierzchniowe na grodzisku przeprowadził A. Gajda. Natomiast w 1983 roku prace wykopaliskowe podjęła ekspedycja Muzeum Okręgowego we Włocławku pod kierunkiem P. Sobczyka. Badaniami objęto tylko majdan grodziska, zakładając na nim dwa wykopy. Odkryto niewielkie ilości wczesnośredniowiecznej ceramiki zdobionej wężykiem i zygzakiem, spalonych węgli i konstrukcji drewnianych (pomostu lub kładki). Duża ilość materiału spaleniskowego może świadczyć o pożarze, który zniszczył tę część grodziska.
źródło: Gałkowski P., Brzuze i okolice, Brzuze, 2002
jak trafić:

Grodzisko w Somsiorach położone jest około 400 metrów w kierunku południowym od wsi, przy wschodnim brzegu jeziora Kocioł. Znajduje się na zachodnim krańcu cyplowato zakończonego wzniesienia, zamkniętego od strony północnej i południowej głębokimi i rozległymi dolinami, przez które przepływają dwa strumienie wpływające do jeziora. Dojazd do Somsior autobusami PKS z Rypina lub Lipna.
zdjęcie:


fot. A. Sikorska