Za sprawą legend o złym władcy Popielu, którego zjadły w wieży myszy i Piaście Kołodzieju jest to jeden z najsłynniejszych zamków w kraju, choć kojarzony głównie ze stołpem zwanym "mysią wieżą". Budowla jest jednak znacznie młodsza niż mówi legenda i nie może pamiętać czasów wczesnopiastowskich. Była za to ważną warownią na pograniczu polsko-krzyżackim. Zamek został wybudowany w latach 1350-1355 roku z fundacji króla Kazimierza Wielkiego. Został on zbudowany na wyspie (obecnie półwyspie) jeziora Gopło.  Było to czworoboczne założenie z cegły na kamiennych fundamentach. Składało się z narożnej, ośmiobocznej wieży wysuniętej z zachodniego narożnika murów, bramy od strony wschodniej oraz gotyckiej dwutraktowej budowli mieszkalnej opartej o kurtynę murów. Wieża mieściła w dolnych kondygnacjach więzienie. Wejście do niej jako miejsca ostatniej obrony prowadziło nie z powierzchni ziemi, lecz z ganku. Budynek posiadał mur obronny o wysokości 4 metrów, zbudowany w dolnej części z bloków kamiennych połączonych zaprawą, a w górnej z cegły. Całość broniła drewniana palisada, od południa fosa oraz jezioro Gopło. Wjazd prowadził od północnego wschodu przez most zwodzony.
  W latach 1519 i 1591 zamek był niszczony przez pożary i odbudowywany przez urzędujących tu starostów. Po rozbudowach w XVI wieku warownia zyskała murowane piętrowe budynki, wieża otrzymała machikuły i wysoki spiczasty hełm, wzniesiono też zewnętrzny wieżowy budynek bramny. Zamek został spalony przez Szwedów w 1655 i 1657 roku. W XVIII i XIX wieku mury zostały niemal całkowicie rozebrane. Po zamku pozostała tylko narożna wieża, o wysokości 32 m z fragmentami murów. W 1861 roku podjęto się konserwacji wieży, w czasie której dobudowano wewnętrzne schody.
   Do dziś dobrze zachowały się partie piwniczne budynku, które kryją sklepienia kolebkowe. Na jednej ze ścian odkryto napis A.D. 1591 oraz inicjały. Prawdopodobnie data ta wiąże się z przebudową zamku. W pomieszczeniach zamkowych odkryto szereg cennych zabytków z okresu świetności budowli. Do dziś przetrwała jedynie wieża, zwana dziś potocznie Mysią Wieżą, wiązana z podaniem o Popielu, legendarnym władcy Polan lub Goplan. Wieża jest udostępniona do zwiedzania i z góry rozciąga się piękna panorama jeziora Gopło.

fot. Bartek Wawraszko