KOŚCIÓŁ P.W. DUCHA ŚWIĘTEGO W CHEŁMNIE
zabytki architektury - budowle sakralne
Kościół zbudowano w latach 1280-1290. Po raz pierwszy szpital wzmiankowany był dopiero w 1311 r., jednak metryka szpitala i kościoła jest z pewnością o wiele starsza, o czym świadczy wendyjski wątek ceglany zastosowany w trakcie budowy, a charakterystyczny dla XIII w. Pośrednim dowodem na istnienie szpitala w Chełmnie już w XIII w. jest powoływanie się biskupów na nieistniejący dokument z 1242 r., a traktujący o chełmińskim szpitalu. Patronat nad szpitalami w państwie zakonnym sprawował w średniowieczu Zakon Najświętszej Maryi Panny. W czasach późniejszych ustanowione zostało osobne probostwo przy tym kościele, które w XVII i XVIII w. piastowali proboszczowie chełmińscy.
Ta niewielka świątynia o długości 30 m i szerokości 9,1 m ozdobiona została na początku XIV wieku potężną wieżą. Wnętrze o charakterze salowym zamyka drewniany strop kolebkowy. Do kościoła prowadzi gotycki portal w zachodnim szczycie. Nie zachowało się pierwotne wyposażenie. Jeszcze w XVIII w. w kościele znajdowały się trzy ołtarze: Zesłania Ducha Świętego, św. Walentego oraz Najświętszej Maryi Panny. Natomiast warto zwrócić uwagę na późnośredniowieczne malowidła naścienne odsłonięte w trakcie prac remontowych przeprowadzonych w 1938 r. – wśród nich Zwiastowanie Maryi Pannie i Ostatnia Wieczerza, oraz na malowidło z XVII w. przedstawiające króla Dawida grającego na harfie znajdujące się na balustradzie chóru.
Przy kościele Ducha Świętego szpital istniał do 1828 r., a następnie został przeniesiony w pobliże Fary. Stare zabudowania szpitalne zostały rozebrane. W połowie XIX wieku wystawiono nowy budynek szpitalny przy ul. Franciszkańskiej 12. Tam też funkcjonował nieprzerwanie do II wojny światowej.
Wraz z rozebraniem starych zabudowań szpitalnych, również kościół Ducha Świętego przestał służyć celom liturgicznym. Był zamieniony m.in. na skład wojskowy. Funkcji liturgicznej został przywrócony dopiero po zakończeniu prac remontowych, tuż przed wybuchem II wojny światowej. Kolejnego, gruntownego remontu doczekał się w 1993 r., kiedy to położono nowy dach i wymieniono strop. Od 2003 r. swoją ekspozycję urządzili w kościele rycerze z Chorągwi Ziemi Chełmińskiej.
Każdego roku jest tu odprawiana msza św. w uroczystość Zesłania Ducha Świętego.
Kościół znajduje się w pobliżu murów obronnych przy ul.
Toruńskiej.
fot. ze strony
http://miastapolski.blox.pl
fot. M. Kawa ze strony www.trekearth.com/gallery
