KOŚCIÓŁ P.W. PODWYŻSZENIA KRZYŻA ŚW. W GUBINACH
gm. Rogóźno, pow. Grudziądz

kategoria:

zabytki architektury - budowle sakralne

opis:

Kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego w Gubinach został wzniesiony po 1342 roku - wkrótce po lokacji wsi.  W XVII wieku zniszczony przez Szwedów, został częściowo odbudowany w latach 1703-1709. Pełnił funkcję kościoła parafialnego do 1718 roku. Gruntownie odbudowany w latach 1732-1733 dzięki fundacji Tomasza Franciszka Czapskiego, biskupa ordynariusza chełmińskiego. Został odrestaurowany w latach 1915-1916 dzięki inicjatywie proboszcza księdza Bolesława Heese. W czasie drugiej wojny światowej kościół był nieczynny. Od końca XIX wieku kościół w Gubinach jest świątynią filialną parafii w Szembruku.
   Kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego w Gubinach jest kościołem gotyckim, orientowanym. Murowany z kamienia polnego, ze szczytami i wieżą z cegły w układzie gotyckim. Jest to kościół salowy, prostokątny, oskarpowany w narożach korpus z zakrystią od północy i prostokątną, trójkondygnacyjną wieżą od strony zachodniej. Ściany boczne kościoła zwieńczone są profilowanym gzymsem koronującym z lat 1732-1733.
   Elewacja wschodnia z dwoma otworami okiennymi zamkniętymi odcinkowo, zwieńczona trójkątnym szczytem z lat 1915-1916, z małym otworem okiennym o analogicznym zamknięciu. Elewacja południowa z dwoma oknami w tynkowanych opaskach, zamkniętymi łukiem koszowym, między którymi ostrołukowy, trójuskokowy portal wejściowy. Elewacja północna z jednym otworem okiennym w tynkowanej opasce, zamkniętym odcinkowo; wschodnia partia ściany przesłonięta bryłą zakrystii. Elewacja zachodnia zwieńczona gotyckim szczytem schodkowym, wtopionym w wieżę, w którym ostrołukowe blendy i sterczyny zwieńczone piramidkami.
   Wieża ujęta od strony zachodniej lizenami, między którymi półkoliście zamknięta wnęka przebiegająca przez dwie kondygnacje, rozdzielona na wysokości gzymsu koronującego korpusu tynkowanym fryzem opaskowym, otynkowana ponad nim. W dolnej kondygnacji ostrołukowy otwór wejściowy, nad nim, w drugiej kondygnacji okno zamknięte półkoliście. W kondygnacji najwyższej, nadbudowanej w 1733 roku para okienek zamkniętych odcinkowo.
   Kościół w Gubinach kryty jest dachem dwuspadowym, zakrystia pulpitowym, wieża namiotowym z chorągiewką z datą 1733. Wnętrze korpusu i zakrystii nakryte fazowanymi belkowymi stropami prawdopodobnie z XVIII wieku. Organy o zewnętrznej oprawie neoklasycystycznej i współczesnym jej wyposażeniu instrumentu. Zbudowane przez Augusta Terletzkiego i Edwarda Wittka w Elblągu w 1894 roku.
   Wnętrze kościoła posiada wystrój barokowy i rokokowy. Wyposażenie stanowią: regencyjny ołtarz główny z lat 1732-1733 i dwa boczne ołtarze z tego samego okresu. Chór muzyczny pochodzi z przełomu XVIII i XIX wieku. Do interesujących zabytków należą: ludowy feretron XIX-wieczny z obrazami MB Łąkowskiej, dwie rzeźby barokowo-ludowe z XVIII wieku (św. dominikanina i Chrystusa Zmartwychwstałego) oraz ludowy, XIX-wieczny krucyfiks procesyjny. W kartuszu na belkowaniu ołtarza głównego znajduje się herb Leliwa biskupa Czapskiego - fundatora odbudowy kościoła w latach 1732-1733.
   Na wieży kościoła znajdują się dwa dzwony: jeden z roku 1766, odlany przez Fryderyka Kocha w Gdańsku, z plakietkami z MB z Dzieciątkiem i Chrystusem Zmartwychwstałym oraz drugi dzwon pochodzący z XX wieku.

źródło: Diecezja Toruńska historia i teraźniejszość, t. 12, Dekanat łasiński, pod red. S. Kardasza, Toruń, 1997
jak trafić:

Do Gubin dojedziemy z Bydgoszczy drogą krajową nr 1 do miejscowości Dolna Grupa, gdzie skręcamy w drogę krajową nr 16 i przez Dragacz, Grudziądz i Kłódkę do skrzyżowania z drogą wojewódzką nr 535. Wjeżdżamy w nią i przez Rogóźno po 6 km jazdy dojeżdżamy do Gubin.
 

zdjęcie:

fot. ze strony: www.powiatgrudziadzki.pl