opis: |
Historia
Pod koniec XIX wieku Inowrocław posiadał jedną parafię. W kontekście
gwałtownego rozwoju demograficznego miasta konieczne się stało powołanie
drugiego ośrodka duszpasterskiego. Starania o zmianę tego stanu rzeczy
rozpoczął w 1890 roku ks. Antoni Laubitz, późniejszy biskup. Neoromańska
bazylika została wzniesiona w 1901 roku według projektu berlińskiego
architekta Augusta Rincklake, a rzeźbą architektoniczną ozdobił świątynię
poznański artysta Władysław Marcinkowski. W 1902 roku konsekracji kościoła
dokonał arcybiskup Florian Stablewski, metropolita gnieźnieński i
poznański.
9 kwietnia 1909 roku zapadło się północne ramię transeptu w wyniku
rabunkowej eksploatacji złóż soli
położonych na głębokości 150-180 m. W kilka lat później po ustabilizowaniu
się górotworu kościół został
odbudowany. W 1929 roku rekonstruował go jego budowniczy - ks. biskup
Antoni Laubitz.
W roku konsekracji świątyni został w niej ochrzczony ks. kardynał
Józef Glemp, arcybiskup warszawski, Prymas Polski.
Architektura kościoła
jest największym i najwyższym budynkiem sakralnym w stolicy Kujaw
Zachodnich. wieża świątyni mierząca 77 metrów. Kościół p.w.
Zwiastowania NMP to monumentalna trzynawowa bazylika z transeptem i
absydami na przedłużeniu naw i jednowieżowym masywem zachodnim. Kościół
wzniesiony na planie krzyża łacińskiego, co zapewniło budowli harmonijne
proporcje. Świątynia ma 73 m długości, 23 m szerokości i 12 m
wysokości (w kopule 18 m). Strzelista wieża wznosi się na wysokość
77 m. Na tympanonie portalu głównego (nad drzwiami) tronuje ukoronowana
Madonna z maleńkim Chrystusem na kolanach adorowana przez trzech
monarchów. Jednemu z nich twarzy "użyczył" sam ksiądz Antoni Laubitz.
Natomiast w tympanonie południowym przedstawiono scenę Zwiastowania (stąd
wezwanie kościoła). Miało ono znaczenie symboliczne - zwiastowała
zapowiedź odrodzenia się Ojczyzny. Dopełnieniem Zwiastowania była
płaskorzeźba tympanonu północnego. W nim sportretowano wybitniejszych
inowrocławian. Umieszczone na transeptach symbole czterech Ewangelistów
przypominały nauczycielską rolę Kościoła głoszącego dobrą nowinę.
Wyposażenie
Pierwotne wyposażenie świątyni było imponujące. Głównym elementem
wystroju jest złota mozaika zawierająca w scenach figuralnych przesłanie
religijne i narodowe. W kościele warto zwrócić uwagę na rzeźby z
piaskowca i marmuru kanaryjskiego wykonane przez Władysława
Marcinkowskiego, a także polichromię dzieła braci Drapiewskich z Pelplina.
W nawie głównej na sklepieniu umieszczono sceny Zwiastowania, Nawiedzenia
i Wniebowzięcia NMP, a w nawach bocznych na ścianach poniżej rozet
przedstawiono cztery cnoty główne i trzy boskie. Interesująca jest figurka
Matki Boskiej Fatimskiej w kaplicy północnej oraz witraże ufundowane przez
bogatych mieszkańców, przedstawiające postacie św. Kingi, św. Barbary, św.
Wojciecha i św. Jadwigi w nawie północnej zaś w południowej św. Teresy,
św. Kazimierza, św. Antoniego i św. Leona.
|
źródło: |
Sikorska J., Inowrocław, Dzieje, zabytki, okolice,
legendy, Inowrocław, 1997
Cisowski K., Gniezno, Bydgoszcz oraz Inowrocław i okolice, Inowrocław,
2000 |