KOŚCIÓŁ P.W. ŚW. JAKUBA APOSTOŁA W TUCHOLI

kategoria:

zabytki architektury - budowle sakralne

opis: Historia
Kościół p.w. św. Jakuba Apostoła w Tucholi został wzniesiony z inicjatywy tucholskiej Gminy Ewangelickiej w latach 1837-1838, zaś wieżę dobudowano w roku 1895. Świątynia służyła ewangelikom do 1945 roku. Po wojnie została zajęta jako tzw. mienie opuszczone przez Skarb Państwa wraz z usytuowaną naprzeciwko kościoła "pastorówką". Budynek kościoła służył jako sala sportowa, a w roku 1968 przekazano go w użytkowanie Gminnej Spółdzielni "Samopomoc Chłopska" w Tucholi, która zaadaptowała obiekt czyniąc ze świątyni magazyn zbożowy.
   Przeprowadzone wówczas prace remontowe spowodowały zatarcie cech sakralnych świątyni: rozebrano do fundamentów wieżę, zamurowano charakterystyczne neogotyckie łuki okien i zainstalowano w nich kraty a także zdemontowano balustrady chóru i balkonów. Zamurowano również główne drzwi wejściowe, na ich miejscu umieszczając lej do wsypu zboża, a pod bocznym wejściem zbudowano rampę przeładunkową, zaś całą nawę kościoła podzielono betonowym stropem na dwie kondygnacje.
   W dniu 1 lipca 1994 roku z tucholskiej parafii p.w. Bożego Ciała została erygowana nowa parafia, która na pamiątkę istniejącego do XVII wieku kościoła p.w. św. Jakuba Apostoła otrzymała patronat tegoż świętego.
   Jeszcze w tym samym roku pierwszy proboszcz nowopowstałej parafii ks. Jan Pałubicki wykupił od Skarbu Państwa budynek dawnego kościoła, by wraz z parafianami w krótkim czasie przywrócić obiektowi cechy sakralne. Rozebrano strop dzielący świątynię na poziomy, odbudowano wieźbę chóru i balkonów, zamontowano balustrady i ławki, wydzielono i wybudowano podwyższenie prezbiterium, utworzono zakrystię, wymieniono okna oraz od fundamentów zrekonstruowano okazałą kościelną wieżę umieszczając na niej dzwony, które 6 czerwca 1999 roku poświęcił przebywający w Pelplinie Ojciec Święty Jan Paweł II. Dzwony ważą łącznie 1000 kg i noszą imiona: największy - Jakub, średni - Jan i najmniejszy - Kazimierz. W czerwcu 2002 r. na dzwonnicy umieszczono także mechanizm zegarowy z trzema tarczami, wybijający kwadranse i godziny. Natomiast w miejscu wspomnianego nieistniejącego już kościoła św. Jakuba Apostoła, który mieścił się przy ulicy Lipowej - wzniesiono postument z figurą świętego, która jest kopią jakubowej statuetki, mieszczącej się w prezbiterium odnowionej świątyni.

Wyposażenie
Do charakterystycznego wyposażenia kościoła należą pochodzące z 1913 roku obrazy - stacje Drogi Krzyżowej. Nieznany jest ich autor, a wiadomo tylko, że były namalowane dla kościoła w Łągu, potem przekazane do Rytla, a następnie do Legbąda, gdzie uznano, że kalwaryjskie malowidła nie pasują do nowoczesnej bryły sakralnej budowli, przez co stacje Drogi Krzyżowej ostatecznie przekazano w 1955 roku do kościoła w Tucholi.
   Innym interesującym malowidłem jest umieszczony obraz E. Barthela z Zittau "Chodzenie po morzu". Jest to jedyny zachowany eksponat, który przed 1945 rokiem stanowił centralny element ołtarza, kiedy to świątynia służyła ewangelikom. Obraz powrócił do Tucholi w 1996 r. z poewangelickiego kościoła w Kęsowie, do którego został wywieziony zaraz po zakończonej II wojnie światowej.
   Ze względu na ogrom zniszczeń, w tym wielkich rozdarć na płótnie, obraz był poddany renowacji w jednej z gdańskich firm konserwatorskich. W 2003 r. obraz otrzymał nowe stylizowane ramy przypominające pierwotne.
źródło: www.parafia-jakub.tuchola.pl
jak trafić: Kościół p.w. św. Jakuba Apostoła znajduje się w Tucholi przy ulicy Chojnickiej 28.
 
zdjęcie:


fot. P. Hartwich