Historia kościoła
Kościół p.w. św. Witalisa we Włocławku został fundowany  w 1330 roku przez biskupa Macieja z Gołańczy, po zburzeniu miasta  i spaleniu katedry przez Krzyżaków w 1329 roku. Do 1411 roku pełnił funkcję zastępczej katedry, następnie kościoła szpitalnego przy szpitalu pod tym wezwaniem. W 1535 roku restaurowany i zasklepiony z fundacji kanoników: Piotra Piotrkowskiego i Tobiasza Janikowskiego. Od 1569 roku kościół znajdował się w użytkowaniu seminarium duchownego. W 1717 roku została wzniesiona zakrystia przy północnej ścianie prezbiterium. W latach 1851-1853 przeprowadzono remont kościoła. Naprawiono ściany zewnętrzne, ozdobiono chórek i obito blachą czworoboczną wieżę sygnaturki, a w roku 1888 wzniesiono nową, ośmioboczną wieżę sygnaturki ze spiczastym hełmem wykonaną wg projektu Konstantego Wojciechowskiego. W latach 1930-1934 dokonano kolejnego remontu. Tym razem utworzono nowy chór muzyczny wykorzystując część korytarza budynku seminaryjnego oraz odsłonięto częściowo otynkowane mury zewnętrzne. W czasie II wojny światowej kościół pełnił rolę kaplicy dla żołnierzy niemieckich przebywających w szpitalu, na który zaadoptowano budynek seminarium. W 2000 roku dokonano restauracji dachu i wieży kościelnej. Kościół p.w. św. Witalisa jest najstarszym zabytkiem architektonicznym we Włocławku.

Architektura kościoła
Jest to kościół gotycki, orientowany. Murowany z cegły o układzie gotyckim. Krótkie dwuprzęsłowe prezbiterium zamknięte trójbocznie, przy nim od północy pięcioboczna zakrystia. Szersza i nieznacznie wyższa nawa dwuprzęsłowa, dostępna bezpośrednio z korytarza budynku seminaryjnego. Wnętrze nakryte sklepieniem krzyżowo-żebrowym z 1535 roku, oraz sieciowym z żebrem przewodnim w nawie. W zakrystii sklepienia kolebkowe. Okna ostrołukowe, nowsze, z uskokiem od strony wnętrza. Arkada tęczy i wejście zachodnie zamknięte ostrym łukiem. Wejście do zakrystii prostokątne, nowsze. Na zewnątrz opięty szkarpami o jednym uskoku. Okna z uskokiem w opaskach tynkowanych. W zwieńczeniu ścian fryzy opaskowe; fryz prezbiterium nieco szerszy, ożywiony rytą dekoracją o motywach maswerkowych, zrekonstruowaną w latach 1882-1900. Wschodni szczyt nawy trójkątny, dzielony kątowo ustawionymi lizenami przechodzącymi w sterczyny ożywiony tynkowanymi blendami: trzema ostrołukowymi oraz w polach skrajnych kolistymi. Zakrystia z XX w., wbudowana między szkarpy, na starszym podmurowaniu z głazów narzutowych, ze ściętym narożem północno zachodnim. W północnej ścianie nawy portal ostrołukowy o potrójnym, sfazowanym uskoku, zamurowany, ujęty obudową przechodzącą w wysmukłą wimpergę. Dachy dwuspadowe kryte dachówką. Na kalenicy nawy neogotycka wieżyczka na sygnaturkę, ośmioboczna z latarnią i iglicą pobitą blachą.

Zabytkowe wyposażenie kościoła
W latach 1971-1972 zmieniono całkowicie wystrój kościoła, wprowadzając nowe wyposażenie wg projektu profesora Jana Tajchmana: granitowy ołtarz główny, drewniany ołtarz pod tabernakulum, ambonkę, ławki, drzwi, instalację oświetleniową (nowe żyrandole) i nagłośnieniową. Kościół wygląda teraz surowo, ale okazale, przejrzyście, bez zbytecznych elementów dekoracyjnych. Z poprzedniego, neogotyckiego wystroju kościoła pozostała tylko sygnaturka na ścianie naprzeciw wejścia głównego do kościoła.

Kościół p.w. św. Witalisa we Włocławku znajduje się przy ulicy Karnkowskiego 3.