KOŚCIÓŁ P.W. ŚW. FLORIANA W ŻNINIE
zabytki architektury - budowle sakralne
Parafia w Żninie powstała
prawdopodobnie na przełomie XI i XII wieku z inicjatywy arcybiskupów
gnieźnieńskich, wówczas właścicieli Żnina. Pierwszą romańską świątynię z
XIII wieku zastąpił w XV wieku kościół gotycki. Do jego budowy użyto
wtórnie kamiennych ciosów z romańskiego kościoła. Jeden z nich, wbudowany
w północną stronę fary, zdobiony jest rytem jeźdźca - prawdopodobnie św.
Jerzego. Kościół był wielokrotnie najeżdżany, palony, przerabiany na
obiekt o innym przeznaczeniu i wreszcie przebudowywany. Szwedzi urządzili
w nim stajnię, a w czasie okupacji pełnił rolę magazynu żywnościowego.
Obecny wygląd zabytek uzyskał w końcu XVIII w., kiedy to przebudował go
biskup Stefan Łubieński. Z średniowiecznej budowli pozostały jedynie
gotyckie mury obwodowe.
Kościół jest budowlą
trójnawową podzieloną potężnymi filarami, z wyodrębnionym, trójprzęsłowym, zamkniętym prostokątnie
prezbiterium. Całość pokryta barokowymi sklepieniami z końca XVIII w.,
ozdobionymi polichromią. Kościół zbudowany był w stylu strzelistego
gotyku, z charakterystycznymi ostrołukowymi oknami. Później jego okna
zostały zmniejszone i zwieńczone łukiem kolistym, co można jeszcze
rozpoznać po słabo widocznych wypełnieniach inną cegłą. Częścią kościoła jest cylindryczna wieżyczka schodowa
prowadząca na poddasze. Pseudobarokowa wieża fary została dobudowana w
latach 1910-1924, wcześniej kościół nie posiadał wieży.
Wnętrze kościoła jest barokowo-późnoklasycystyczne.
Na tęczowej belce znajduje się późnogotycka Grupa Ukrzyżowania z 1. połowy
XVI wieku. W prezbiterium pochodzące z rozebranego w XIX w. kościoła
Dominikanów. Barokowo-późnoklasycystyczne ołtarze powstały w końcu XVIII
w. Ołtarz
główny, częściowo wykonany ze stiuku, ozdobiony jest adorującymi aniołami,
które otaczają kolumny i pilastry dźwigające faliste gzymsy i zwieńczenie
ołtarza. W jego centrum umieszczono obraz św. Floriana. Ołtarze boczne są
wklęsłe. Na prawym znajdują się rzeźby św. Jana Nepomucena i Józefa z
pierwszej połowy XVII wieku. Lewy ołtarz ozdabiają: późnogotycka Pieta z XVI wieku i
wczesnobarokowa rzeźba z XVIII wieku przedstawiająca św. Stanisława i
Wojciecha. Na ambonie umieszczono rzeźbę Chrystusa Zmartwychwstałego.
Niezwykłym elementem kościoła są późnoklasycystyczne organy z drugiej
połowy XIX wieku. Dwa konfesjonały o rokokowej dekoracji pochodzą z końca
XVIII wieku.
W kościele znajduje się wiele elementów pochodzących z dawnego
żnińskiego klasztoru dominikanów. Po jego likwidacji przeniesiono tutaj
szereg przedmiotów (m.in. stalle) i szat liturgicznych a także obraz Matki
Bożej z Dzieciątkiem z XVII wieku, słynący jako obraz Matki Bożej
Pocieszenia. W 1820 r. umieszczono go w prawej nawie bocznej żnińskiej
fary.
Fara w Żninie znajduje się na wschód od
rynku, przy ul. św. Floriana (zobacz
na mapie).
fot. ze strony
http://www.it.znin.pl
