PAŁAC W ALEKSANDROWIE KUJAWSKIM

kategoria:

zabytki architektury - pałace, dworki, chaty

opis:

  Rezydencja Trojanowskich powstała z inicjatywy hrabiego Władysława Trojanowskiego, z przeznaczeniem dla jego syna Edwarda. Zbudowano ją z pieniędzy uzyskanych ze sprzedaży folwarku Białe Błota Towarzystwu Kolei Żelaznych pod budującą się linię kolejową i powstającą osadę Aleksandrów. Około 1900 r. wzniesiony został w niedalekiej odległości od dworca kolejowego okazały pałac, otoczony parkiem łączącym się z naturalnym krajobrazem jarów i pól.
    Eklektyczny pałac, o przewadze elementów klasycyzujących, zwieńczony tarasami nawiązuje do typu budowli belwederowych. Zbudowany został na rzucie wydłużonego prostokąta na linii wschód-zachód  z fasadą od strony południowej. Ściany budowli posadowione są na wysokim, wyrównującym spadek terenu cokole, który obejmuje strefę suteren, pełniących funkcje gospodarcze. Pałac składa się z trzech segmentów, przy czym dwa boczne parterowe zwieńczone są tarasami, a piętrowy segment środkowy tworzy nieznaczny ryzalit. Elewacja frontowa jest siedmioosiowa: boczne segmenty dwuosiowe, środkowy trójosiowy z wejściem pośrodku. Wejście poprzedza portyk o czterech pseudokorynckich kolumnach wspierający balkon ozdobiony tralkową balustradą. Portyk na wysokim cokole ze schodami po obu stronach. Elewacja północna od strony polany ogrodowej  również siedmioosiowa, w bocznych segmentach rozwiązana analogicznie jak w fasadzie. W elewacji zachodniej (od strony ulicy) drzwi wejściowe z półkolistym nadświetlem, poprzedzone trójstopniowymi schodami zewnętrznymi. W elewacji szczytowej po stronie wschodniej drzwi na taras. Dach osłonięty jest balustradową attyką. Okna na parterze zamknięte są półkolistym łukiem, na piętrze okna prostokątne. Pałac ma bardzo bogaty detal architektoniczny: ozdobne gzymsy, opaski, fryzy, balustrady, lizeny, pilastry, przy czym przeważają podziały horyzontalne wyznaczone profilowanymi gzymsami: cokołowym, parapetowym, opaskowym i kosnolkowym koronującym segment środkowy. Układ wnętrz pałacu dwutraktowy z salonem w części środkowej traktu frontowego i hallem z klatki schodowej w trakcie północnym. Kondygnacje połączone przez schody główne w hallu oraz żeliwne kręcone schody prowadzące do suteren.
    W latach 1984-1991 przeprowadzono kapitalny remont pałacu. Obecnie mieszczą się w nim sale lekcyjne i biblioteka Zespołu Szkół nr 1, a salon pełni funkcję auli, w której odbywają się uroczystości szkolne.

źródło: Materiały do dziejów rezydencji w Polsce: Kujawy wschodnie, t.1, cz. 2, pod red. Stanisława Kunikowskiego, Włocławek, 2001
jak trafić: Pałac - obecnie Zespół Szkół nr 1 - znajduje się przy ulicy Wyspiańskiego 4.
 
zdjęcie:


fot. A. Sikorska