MUZEUM OKRĘGOWE W TORUNIU - KAMIENICA POD GWIAZDĄ
muzea, skanseny, izby regionalne
W latach 1967-69 przeprowadzono prace restauratorskie, po zakończeniu których budynek został przeznaczony na ekspozycję sztuki Orientu. Podstawową częścią ekspozycji stała się otrzymana w latach 1966-1970 kolekcja, podarowana muzeum przez Tadeusza Wierzejskiego.
Wystawa "Świat Orientu" rozpoczyna się w największym i najbardziej reprezentacyjnym pomieszczeniu kamienicy - Wielkiej Sieni. Eksponowanych jest tu kilka przykładów różnorodnej sztuki Dalekiego Wschodu. Przed wejściem do sali tylnego traktu stoi pochodząca z XVII w. para kamiennych lwów Fo - w tradycji chińskiej i japońskiej strażników świątyń i urzędów.
W kolejnej sali parteru prezentowana jest dalekowschodnia broń i uzbrojenie oraz wyroby z metali. Na wystawie znajduje się indyjska broń biała, a także przykłady indyjskiego uzbrojenia ochronnego. Do militariów indonezyjskich należą "płomieniste" głownie do malajskich sztyletów - krisów, grot włóczni malajskiej oraz miecz jawajski typu golok. Rzadka w polskich zbiorach broń chińska reprezentowana jest przez parę tasaków bojowych, miecz z pochwą oraz broń defensywną sai. Najbardziej ceniona jest jednak broń pochodząca z kraju samurajów - Japonii. Na ekspozycji można obejrzeć m.in. miecze katana i wakizashi, włócznię naginata oraz przykład przejętej w XVI w. od Europejczyków broni palnej - japoński muszkiet lontowy. Prawdziwymi dziełami japońskiej sztuki zdobniczej są tsuby - jelce tarczowe do mieczy oraz kozuki - rękojeści sztyletów.
Drugą część ekspozycji w tej sali zajmują przedmioty użytkowe i sakralne wykonane przede wszystkim z brązu i stopów pochodnych.
Najstarszymi obiektami na wystawie "Świat Orientu" są liczące sobie ponad 3 tysiące lat obrzędowe naczynie na wino - jia oraz trójnóg - hsien. Z czasów panowania dynastii Han (206 p.n.e.-220 n.e.) pochodzi przypominające patelnię naczynie służące za rodzaj żelazka. Na ekspozycji znajdują się także dwa brązowe lustra z okresów panowania dynastii Tang (618-907) i Yuan (1279-1368). Z okresu panowania dynastii Ming (1368-1644) pochodzi zbiór kadzielnic oraz ozdobiony postacią smoka dzwon. W toruńskich zbiorach sztuki dalekowschodniej znajdują się liczne rzeźby brązowe pochodzące nie tylko z Chin, ale również z Japonii, Tybetu, Indii i Syjamu. Są to przede wszystkim figury kultowe - buddyjskie (chińskie, syjamskie, tybetańskie i japońska), konfucjańskie (chińskie) oraz hinduistyczne (indyjskie). Ekspozycję uzupełniają naczynia metalowe, głównie miedziane i brązowe, zdobione emalią przegródkową.
W holu I piętra prezentowane są bardzo rzadkie kamienne płaskorzeźby związane z dziainizmem. Obok znajdziemy pochodzącą z Chin (okres panowania dynastii Tang, koniec VI w.) kamienną stelę buddyjską oraz hinduistyczną stelę świątynną wykonaną w Nepalu lub na pograniczu z Indiami w XI-XIII w. W holu I piętra znajduje się także ekspozycja drobnych rzeźb z Chin i Japonii wykonanych m.in. z drewna oraz alabastru i innych kamieni.
W sali w tylnej części budynku na I piętrze Kamienicy Pod Gwiazdą prezentowana jest jedna z najważniejszych części toruńskiej kolekcji sztuki Dalekiego Wschodu - ceramika chińska i japońska wykonana począwszy od VII aż po koniec XIX w. Chińskie naczynia ceramiczne pokazane na wystawie pochodzą głównie z czasów panowania dynastii Song (960-1279), Ming (1368-1644) i Qing (1644-1912). W kolekcji toruńskiej znajduje się m.in. kamionkowa czarka z czasów dynastii Song oraz waza z okresu panowania dynastii Ming. W tym samym pomieszczeniu eksponowany jest zbiór ceramiki japońskiej. Wśród porcelanowych naczyń japońskich przeważają wyroby typu Imari produkowane od drugiej połowy XVII w. na rynek europejski w miejscowości Arita. W toruńskich zbiorach znajdują się cenne naczynia pochodzenia chińskiego i japońskiego posiadające numery inwentarzowe sławnej drezdeńskiej kolekcji króla Augusta II Mocnego. Na wystawie w Kamienicy pod Gwiazdą znajduje się sześć pochodzących z kolekcji królewskiej naczyń japońskich w typie Imari z niebiesko-czerwono-złotą dekoracją roślinną.
Na II piętrze, prezentowane są chińskie wyroby z kamieni półszlachetnych pochodzące z czasów dynastii Qing, głównie z okresu panowania cesarza Qianlong (1736-1795). Są to m.in. wykonane z nefrytu: naszywki na szaty, klamra od pasa, rękojeść sztyletu, parawanik do świecy z przedstawieniem żurawia przy bambusie oraz steatytowe pieczęcie z figurkami lwa. Na ekspozycji prezentowane są także przedmioty nawiązujące kształtem do obiektów użytkowych, a posiadające funkcję dekoracyjną: ozdobne wazony, czarki, czajniczki i kadzielnice. Na wystawie znajdują się także wykonane z jadeitu, agatu i steatytu figurki.
Sala od Rynku Staromiejskiego na II piętrze przeznaczona jest do prezentacji wystaw czasowych. Eksponowane są na nich m.in. japońskie drzeworyty ukiyo-e, wyroby z laki, stroje (kimona i pasy obi), tkaniny chińskie i japońskie oraz chińskie malarstwo na jedwabiu. Przedmioty te dopełniające toruńską kolekcję sztuki Dalekiego Wschodu ze względów konserwatorskich nie mogą być stale dostępne dla zwiedzających, dlatego też można je zobaczyć jedynie na tematycznych wystawach czasowych.
fot. ze strony
www.muzeum.torun.pl
