MUZEUM ETNOGRAFICZNE W TORUNIU
muzea, skanseny, izby regionalne
W 1960 roku otwarto na parterze arsenału pierwszą wystawę stałą "Kultura materialna Polski północnej". W 1963 roku nastąpiło otwarcie drugiej wystawy stałej "Tradycyjne rybołówstwo ludowe w Polsce", w 1964 roku natomiast adaptowano na cele muzealne budynek XIX-wiecznego fortu. W 1965 roku otwarto wystawę stałą "Sztuka ludowa i rzemiosło Polski północnej" na pierwszym piętrze arsenału.
Równolegle Muzeum prowadziło prace zmierzające do utworzenia Parku Etnograficznego na terenie przyległym do arsenału. Jego budowę rozpoczęto w 1964 r. W 1974 roku zakończono I etap budowy, który obejmował zagrodę kujawską, tucholską, kaszubską, spichlerz dworski oraz chatę kaszubską zaadaptowaną na karczmę. Od 1988 roku wzbogacano muzealny Park Etnograficzny o następne obiekty: wiatrak, młyn wodny, kuźnię, remizę, 3 chałupy, dom mieszkalny wodniaków oraz elementy tzw. małej architektury. W 1995 zakończono program budowy skansenu, i całość ekspozycji została udostępniona zwiedzającym.
Park wraz z główną siedzibą Muzeum Etnograficznego w Toruniu zajmuje obszar 2,30 ha. Z Kujaw, ziemi dobrzyńskiej, ziemi chełmińskiej, Kociewia, Borów Tucholskich i Kaszub zostały na ten teren przeniesione obiekty architektury wiejskiej pochodzące głównie z XVIII, XIX i XX wieku. Oprócz trzech pełnych zagród na terenie parku są jeszcze pojedyncze budynki mieszkalne, spichlerz dworski z 1767 roku, kuźnia, remiza strażacka. Ekspozycje uzupełniają obiekty małej architektury: przybudówki, piwnice ziemianki, studnie, płoty o różnej konstrukcji, a także krzyż, kapliczki przydomowe i przydrożne. Niewątpliwą atrakcją dla zwiedzających jest kurna chata z Lasek z 2 połowy XIX wieku, wiatrak z Kujaw z 1896 roku, młyn wodny z początku XX wieku z ziemi dobrzyńskiej oraz mieszkalna barka rybacka wodniaków.
Całe zagrody oraz wnętrza poszczególnych budynków wyposażone są w przedmioty codziennego użytku. Dzięki nim możliwe jest zaprezentowanie rozmaitych zajęć domowych i gospodarskich oraz specyfiki rzemiosł wiejskich. Wystrój wnętrz uzupełniany jest także w celu odzwierciedlenia charakteru świąt dorocznych oraz wydarzeń życia rodzinnego z prezentowanych regionów. Dopełnieniem ekspozycji architektury jest zagospodarowanie otoczenia wszystkich obiektów w sposób zbliżony do naturalnego charakteru środowiska przyrodniczego. Wszystkie te elementy dają zwiedzającym obraz wsi oraz życia i pracy jej mieszkańców z przełomu XIX i XX wieku, szczególnie w czasie pokazów pracy rzemieślników wiejskich: kowali, garncarzy, młynarzy, plecionkarzy oraz różnorodnych zajęć domowych, a także prezentacji działania wielu ciekawych urządzeń.
W 1969 roku Muzeum otrzymało grunty wraz z zabytkową XIX wieczną zagrodą w Kaszczorku pod Toruniem z przeznaczeniem na skansen, którego wstępną koncepcję opracowała Maria Znamierowska - Prüfferowa. W latach 80. powiększono teren Parku w Kaszczorku i opracowano jego kolejny plan zagospodarowania, rozszerzony o rozbudowę ekspozycji zajęć wodnych. Znajduje się tam 18 obiektów małej i dużej architektury. Od 2001 roku ekspozycję tę udostępnia się zwiedzającym w sezonie letnim.
fot. ze strony
www.um.torun.pl
