NADGOPLAŃSKI PARK TYSIĄCLECIA

obiekty przyrodnicze - parki krajobrazowe

Park Krajobrazowy Nadgoplański Park Tysiąclecia utworzony został w 1992 roku. Powierzchnia parku pierwotnie wynosiła 8898 ha, w 2002 r. powiększono ją do 9982,71 ha. Park powstał na bazie istniejącego na tym terenie rezerwatu przyrody pod tą samą nazwą. W rezultacie z rezerwatu powstał obszar chroniony, częściowo funkcjonujący jako park krajobrazowy, a częściowo jako rezerwat przyrody. Nadgoplański Park Tysiąclecia stanowi również obszar Natury 2000 pod nazwą "Ostoja Nadgoplańska".
   Flora Nadgoplańskiego Parku Tysiąclecia liczy 865 gatunków roślin naczyniowych co stanowi około 50% całej flory naczyniowej Polski. Wskutek zabiegów melioracyjnych nastąpiło obniżenie poziomu wód
gruntowych, co w konsekwencji doprowadziło do spadku liczby gatunków hydrofilnych - torfowiskowo bagiennych i łąkowych. Dodatkowo pojawiły się gatunki antropogeniczne związane z działalnością człowieka. Roślinność wodna reprezentowana jest przede wszystkim przez wywłócznika, grążela białego oraz grzybienia białego, które spotykamy w zatokach i wokół wysp. Roślinność nadbrzeżna jest na terenie parku bardzo pospolita, reprezentowana jest przez pas trzcin i oczerertów, w których dominuje trzcina pospolita i pałka wąskolistna obok tych dominujących roślin występuje oczeret, skrzyp bagienny i jeżogłówka gałęzista. Roślinność łąk i pastwisk to przede wszystkim zespoły traw i turzyc. Dominującym typem łąk są łąki wilgotne i świeże. Zbiorowiska leśne ograniczone są do nielicznych płatów. Największy kompleks leśny występuje w okolicach Lubstówka. Nad brzegami jezior obserwujemy łęgi jesionowo-olszowe, wierzbowo-topolowe, jesionowo- wiązowe Na terenie parku pewną osobliwością są rośliny kserotermiczne, czyli ciepłolubne występują na nasłonecznionych zboczach o wystawie południowej. W okolicach Mietlicy występuje ślazówka turyngska, w okolicach Kruszwicy, Gocanowa i Mietlicy rośnie czyściec wyprostowany, jak również dziewanna fioletowa. W okolicach Gopła spotkać można również halofity czyli rośliny słonolubne np. mlecznika nadmorskiego, muchotrzewa solniskowego oraz świbkę morską.
   Świat zwierzęcy Nadgopla jest dość słabo poznany. Dotyczy to grup zwierząt żyjących na terenie NPT. Tak jak w innych rejonach Polski; w przeszłości różnorodność gatunkowa zwierząt była zdecydowanie większa. Dowodzą tego liczne znaleziska szczątków zwierząt z tamtych okresów. W chwili obecnej żyją tutaj sarny, dziki, piżmaki, karczowniki, trochę mniej występuje jeleni, borsuków, lisów, kun, jenotów czy jeży. Tchórza czy gronostaja spotkamy, gdy będziemy mieli więcej szczęścia. Wynika to ze skrytego trybu życia tych zwierząt. Płazy reprezentowane są przez 11 gatunków do których należą między innymi traszka zwyczajna, ropuch szara i zielona, rzekotka drzewna, żaba trawna. Z gadów żyje tu jedynie zaskroniec. jezioro Gopło i inne zbiorniki zamieszkuje 25 gat. ryb. Są to m. in. Sandacz, sum, leszcz, węgorz, szczupak, karp, karaś, jazgarz.
   Centralną cześć stanowi jezioro Gopło o wysokim rozwinięciu linii brzegowej, z licznymi wypłyconymi zatokami lub małymi jeziorami. Południkowe położenie jeziora powoduje, że omawiany teren stanowi łącznik pomiędzy dwoma równoleżnikowo położonymi rozległymi obszarami dolin; na północy doliny Noteci, a na południu doliny Warty. Efektem tego jest nagromadzenie wielu gatunków ptaków wodno- błotnych, szuwarowych i torfowiskowych, najbardziej zagrożonych nie tylko w skali Polski ale i Europy. Teren Parku jest jedną z najcenniejszych w Polsce ostoi lęgowych ptaków wodnych i błotnych. Należy zwrócić uwagę na fakt, że ptaki wodne i błotne tworzące znaczną część lęgowej populacji ptaków w Parku są czułe na wpływy gospodarki człowieka. W czasie badań prowadzonych w latach 90-tych stwierdzono gniazdowanie 2387 par w 44 km badanym pasie szuwarów Gopła oraz 2934 na całym jeziorze. Na Gople najliczniej występuje łyska, perkoz, krzyżówka i gęgawa. W zbiorowiskach szuwarowych Gopła siedem gat. należy do dominujących. Są to trzcinniczek, perkoz dwuczuby, łyska, potrzos, krzyżówka, trzciniak i rokitniczka. Na Gople i w bezpośrednim jego otoczeniu gnieździ się kilka gatunków silnie zagrożonych wyginięciem, które znalazły się w Polskiej Czerwonej Księdze Zwierząt. Są to bąk, gągoł, kropiatka, zielonka, błotniak łąkowy, bielik, wąsatka, bocian biały. Z kategorii zagrożonych wyginięciem wymienić należy przede wszystkim perkoza rdzawoszyjego, bączka, krakwę, płaskonosa, jastrzębia, błotniaka stawowego, wodnika, sieweczkę rzeczną, rybitwę czarną strumieniówkę, dziwonię i in. Z listy gatunków globalnie zagrożonych, w Nadgoplu odnotowano dwa gatunki wymienione w światowej Czerwonej Księdze: bocian biały i bielik oraz 21 gatunków zagrożonych w skali europejskiej. Nie należy zapominać o przedstawicielach drapieżnych, które również spotkamy w Parku. Najliczniejsze to: błotniak stawowy i myszołów. Pustułka, kobuz, bielik, błotniak łąkowy gołębiarz, krogulec gnieżdżą się regularnie lecz nielicznie. Gdy będziemy mieli dużo szczęścia spotkamy rybołowa bardzo rzadkiego nad Gopłem ptaka drapieżnego. Bardzo uboga i nieliczna jest fauna sów. Stwierdzono tylko występowanie dwóch gatunków- puszczyka i sowy uszatej i prawdopodobnie lęgowej płomykówki
   Równie bogate i interesujące są zgrupowania ptaków nielęgowych, których w Nadgoplu stwierdzono około 35 gat. wodnych i błotnych. Na szczególna uwagę zasługują bardzo wysokie koncentracje żurawi na Potrzymiechu. W niektórych latach nawet do ponad 1000 osobników żurawi. Zimujące gęsi zbożowe i białoczelne tworzyły stado 2000-3000 osobników. W okresie wiosennym na Gople w okresie szczytu przelotów przebywa ponad 5000 ptaków, a w okresie jesiennym liczba ta wzrasta do 6000-7000 osobników.