opis: |
Rezerwat przyrody "Jamy" znajduje się na terenie gminy Rogóźno i należy do
leśnictwa Zarośle. Położony jest na wysoczyźnie morenowej Pojezierza
Iławskiego o charakterze moreny falistej, z dużą różnorodnością utworów
geologicznych i gleb. Wyróżniono gleby: brunatne wyługowane, płowe
właściwe, czarne ziemie murszowate, torfowe torfowisk niskich, torfowe
torfowisk przejściowych i opadowo glejowe właściwe.
Rezerwat został
utworzony w 1967 roku, pod nazwą "Buczyna w Jamach Grudziądzkich" - na
powierzchni 12,13 ha w celu zachowania ze względu naukowych i
dydaktycznych fragmentu buczyny pomorskiej. Poza rezerwatem zostały
wówczas wiekowe (200-250-letnie) drzewostany wokół uroczyska "Białe Bagno"
z udziałem dębu, buka, lipy drobnolistnej i sosny, które występują na
powierzchni około 22 hektarów. Przez następne dziesięciolecia drzewostany
te były świadomie chronione przed wycinką przez leśników, by po blisko
dwudziestu latach wejść w skład nowo utworzonego rezerwatu "Jamy". Powstał
on w 1985 roku na powierzchni 106,08 ha, w celu zachowania fragmentów
buczyny pomorskiej oraz zbiorowisk grądowych. W lasach na terenie
rezerwatu od stuleci dominowały drzewostany mieszane z udziałem dębu i
buku o czym świadczy mapa drzewostanów Nadleśnictwa Jamy z lat 1890-1909. Na terenie rezerwatu wyróżniono 6 zespołów roślinnych:
- ols porzeczkowy
- łozowisko wierzby szarej
- brzezinę bagienną
- grąd subkontynentalny
- kwaśną buczynę bagienną
-żyzną buczynę niżową
Podstawowym przedmiotem ochrony w tym rezerwacie są zespoły żyznej
buczyny niżowej (buczyna pomorska) i grądu subkontynentalnego.
Zespół
grądu subkontynentalnego reprezentowany jest przez dwa podzespoły: typowy
i niski. Charakteryzuje się wielowarstwowością drzewostanów. Piętro górne
tworzy dąb szypułkowy ze znaczną ilością buka i miejscami lipy
drobnolistnej oraz sosny, pojedynczo występują: brzoza brodawkowata,
klon zwyczajny i sporadycznie świerk. W piętrze dolnym dominuje grab, lipa
i buk. W podszycie rosną: bez czarny, bez koralowy, trzmielina
brodawkowata, kruszyna, wiciokrzew suchodrzew. Z roślin zielonych
najczęściej występują: gwiazdnica wielokwiatowa, czworolist pospolity,
prosownica rozpierzchła, marzanka wonna, zawilec gajowy, turzyca
palczasta, szczawik zajęczy, niecierpek drobnokwiatowy, konwalijka
dwulistna i konwalia majowa.
Zespół buczyny pomorskiej, którego
głównym gatunkiem jest buk, na terenie Nadleśnictwa Jamy osiąga północno-wschodnią granicę występowania. Panuje na wszystkich warstwach drzewostanu,
a towarzyszą mu lipa drobnolistna, grab, klon zwyczajny i miejscami sosna.
W runie występują: marzanka wonna, prosownica rozpierzchła, narzecznica
samcza, fiołek leśny, czworolist pospolity, gajowiec żółty, groszek
wiosenny, wawrzynek wilczełyko, trędownik bulwiasty, zawilec gajowy i
żółty, przylaszczka pospolita, perłówka zwisła, turzyca palczasta,
kłosownica leśna i podagrycznik pospolity.
Pozostałe zespoły wykształciły
się na położonym w północnej części rezerwatu torfowisku przejściowym,
nazywanym "Białym Bagnem". To tutaj mają swoją ostoję łosie, a corocznie
zakładają gniazda i wyprowadzają lęgi żurawie. Drzewostan reprezentuje
olcha czarna, brzoza omszona i rzadziej jesion i dąb szypułkowy. W
warstwie krzewów rośnie kruszyna oraz wierzby: uszata i szara.
Charakterystyczne runo tworzą: psianka słotkogórz, turzyca błotna, turzyca
palczasta, narecznica błotna i wełnianka pochwowata. |