REZERWAT "ZBOCZA PŁUTOWSKIE"
gm. Kijewo Król., pow. Chełmno
kategoria:

obiekty przyrodnicze - rezerwaty przyrody
opis: Rezerwat "Zbocza Płutowskie" został utworzony w 1963 roku dla kompleksowej ochrony fragmentów zboczy nad Wisłą, porośniętych roślinnością typu stepowego. Wówczas jego powierzchnia całkowita wynosiła 19,5 ha. W 1989 roku rezerwat powiększono do prawie 34,5 ha. Położony jest na terenie gmin: Chełmno (12,75 ha) i Kijewo Królewskie (21,74 ha).  Zbocza Płutowskie położone na stromych (o nachyleniu 20-30°) i wysokich do 87 m n.p.m. zboczach doliny Wisły charakteryzują się specyficznym, suchym i ciepłym mikroklimatem (który powstał lokalnie pod wpływem silnego nasłonecznienia) oraz zasadowym odczynem gleb deluwialnych brunatnych (słabo wykształconych właściwych i luźnych). W rezerwacie wyróżniono pięć zespołów roślinnych: miłka wiosennego i kłosownicy pierzastej, pięciornika piaskowego i ostnicy włosowatej, tarniny i głogu, grądu subkontynentalnego, kontynentalnego boru mieszanego.
   Najbardziej cenne i typowe dla rezerwatu są dwa kserotermiczne zespoły murawowe:
1. Zespół pięciornika piaskowego i ostnicy włosowatej (w składzie i w budowie zupełnie przypomina step) zajmuje najbardziej kserotermiczne stanowiska. Rośliny charakterystyczne: ostnica włosowata, ostnica Jana, pięciornik piaskowy, turzyca delikatna, ostrołódka kosmata  i tymotka oraz dwa gatunki porostów tj. garbatka niebiesko-czarna  i obielec rozetkowy (bardzo rzadko występujący w Polsce!). Z grzybów należy wymienić gwiazdosza węgierskiego i pałeczkę zimową .
2. Zespół miłka wiosennego i kłosownicy pierzastej zajmuje miejsca nieco mniej eksponowane na promienie słoneczne i swym wyglądem przypomina barwne stepy o charakterze łąkowym. W zespole tym dominują rośliny wytwarzające rozłogi: kłosownica pierzasta i stokłosa bezostna. Obok traw, które nie tworzą zbyt zwartych muraw, rosną barwne i okazałe rośliny dwuliścienne jak: miłek wiosenny, wężymord stepowy, dzwonek syberyjski, sasanka łąkowa a także szałwia łąkowa .
   Na terenie rezerwatu można spotkać również inne osobliwości florystyczne: zawilec wielkokwiatowy (na styku z roślinnością krzewiastą), storczyk kukawka, dzwonek boloński, oman szorstki, goryczka gorzkawa i bezzieleniowa, gorysz siny  i zaraza przytulinowa.
   Najładniejsze fragmenty roślinności stepowej zachowały się w środkowych partiach zboczy. Jednak od góry, na styku z polami uprawnymi, rezerwat zagrożony jest przez roślinność synantropijną, natomiast od podnóży stoków i licznych jarów wdziera się roślinność krzewiasta i drzewiasta. Proces ten nasilił się po zaprzestaniu działalności gospodarczej na tych terenach tzn. wykaszania traw i wypasania bydła. Od kilku lat podejmowane są bardzo pracochłonne i kosztowne próby zatrzymania sukcesji roślin krzewiastych, poprzez ich wycinanie oraz wypas owiec.
   Siedliska kserotermiczne rezerwatu z pionowymi ścianami oberwanego gruntu stanowią miejsce gniazdowania rzadkich gatunków pszczoły stepowej. Rezerwat pełni rolę naturalnej remizy ptasiej. Żyją tu również jaszczurki zwinki, padalce oraz mysz zaroślowa.
tekst:  Zbigniew Strzelecki
źródło: www.mp.umk.pl
Ceynowa-Giełdon M., Rezerwat przyrody "Zbocza Płutowskie", w: Krajobrazy Ziemi Świeckiej, pod red. J. Pająkowskiego, Świecie, 2001
jak trafić: Rezerwat "Zbocza Płutowskie" położony jest ok. 15 km na południe od Chełmna, między Płutowem a Starogrodem. Teren rezerwatu ciągnie się ok. 3,5 km pasem krawędzi Wysoczyzny  Chełmińskiej i obejmuje zbocze doliny Wisły wraz z systemem dolinek bocznych. W środkowej części rezerwatu przecina je "Parów Kiełpiński".  Południowa granica rezerwatu zbiega się z z granicą rezerwatu leśnego "Płutowo", a granica północna znajduje się u podnóży Góry Zamkowej w Starogrodzie.  Do rezerwatu można dojść z miejscowości Płutowo, Kiełp i Starogród. Wzdłuż rezerwatu biegnie odcinek żółtego szlaku turystycznego Bydgoszcz - Chełmno.  Zobacz na mapie
 
zdjęcie:

fot. Tadeusz Frymark