zabytki architektury - budowle sakralne

Historia kościoła
Starania o budowę kościoła katolickiego na Czyżkówku sięgają okresu międzywojennego, kiedy gmina została włączona w obręb miasta Bydgoszczy. W latach 20. XX wieku Czyżkówko należało do okręgu duszpasterskiego parafii św. Trójcy. Duża odległość do kościoła parafialnego i wzrost zaludnienia dzielnicy stworzył potrzebę budowy własnej świątyni, która zaspokoiłaby rosnące potrzeby duszpasterskie. W związku z tym został założony Komitet Budowy Kościoła (1923 r.) oraz zakupiona nieruchomość przy ulicy Koronowskiej (obecnie nr 5) z zamiarem zamiany znajdującej się tam sali na kaplicę. Została ona poświęcona 24 lutego 1924 roku przez księdza Tadeusza Malczewskiego. Odtąd odbywały się w kaplicy nabożeństwa w niedzielę i święta oraz na procesje m.in. Bożego Ciała. W 1929 roku Komitet Budowy Kościoła poprosił Kurię Arcybiskupią o utworzenie na Czyżkówku nowej parafii. 1 lipca 1933 roku ks. prymas August Hlond erygował nową parafię p.w. św. Antoniego z Padwy, wydzielając ją z parafii św. Trójcy. Kolejnym etapem rozwoju parafii była budowa kościoła, którą rozpoczęto w 1936 roku po zakupie terenu nieruchomości przy ul. Głuchej. Do września 1939 roku świątynia stała w stanie surowym, z niedokończonym stropem i dachem.
   Podczas okupacji Niemcy urządzili w niej magazyn narzędzi budowlanych, natomiast nabożeństwa odprawiano w kaplicy. Po zakończeniu wojny zdewastowany, ostrzelany pociskami kościół został przeznaczony do użytku przez nowego proboszcza ks. Spychalskiego. Uroczystej konsekracji nowej świątyni dokonał 1 grudnia 1945 roku prymas August Hlond, który ofiarował również relikwie św. Franciszka z Asyżu.

Architektura i wyposażenie kościoła
Kościół jest trójnawowy, z półkoliście zamkniętym prezbiterium od północy. Elementem dominującym jest wysoka kwadratowa wieża. W ścianach bocznych znajdują się liczne witraże.
W kościele znajdują sie ołtarze:
- główny, którego podstawowym elementem jest figura św. Antoniego z Dzieciątkiem Jezus oraz rodzice z dzieckiem uzdrowionym przez św. Antoniego
- boczny ołtarz św. Franciszka
- boczny ołtarz Matki Bożej
- boczny ołtarz św. Franciszka
Na sklepieniu kościoła znajdują się malowidła:
- w środku Maryi Królowej z aniołami
- po prawej stronie od wejścia: św. Stanisława, św. Jacka, bł. Kunegundy, św. Kazimierza, św. Jana Kantego, św. Andrzeja Boboli i św. Maksymiliana
- po lewej stronie od wejścia: św. Wojciecha, św. Jolanty, bł. Czesława, bł. Salomeę, św. Stanisława Kostkę, bł. Bronisławę oraz św. Królową Jadwigę.

Rogalski B., Architektura sakralna Bydgoszczy dawnej i dziś, Kronika Bydgoska XII (1990), Bydgoszcz, 1991
Parucka K., Zabytki Bydgoszczy, minikatalog, Bydgoszcz, 2008

Kościół p.w. św. Antoniego znajduje się przy ul. Głuchej, na osiedlu Czyżkówko, w zachodniej części miasta Bydgoszczy. Dojazd do kościoła od dworca kolejowego autobusem MZK linii 71.