opis: |
Kościół p.w. św. Mikołaja w Kowalewie Pomorskim to
niewielka (ok. 13,0 x 37,0 m), jednonawowa świątynia bez wydzielonego w bryle prezbiterium. Wnętrze kościoła jest jedną salą,
przykrytą drewnianym płaskim stropem.
Wybudowany w latach 1286-1300 w
stylu gotyckim z kamienia polnego. Przedłużony został od zachodu o dwa
przęsła pod koniec XIV lub na początku XV wieku. Na przełomie XVII i XVIII
wieku gruntownie odnowiony i wewnątrz zbarokizowany, otrzymał kaplicę od
południa i wieżyczkę drewnianą na szczycie zachodnim. Około 1900 roku
zostało przebudowane i zmienione na neogotyckie zwieńczenie szczytu
wschodniego, a od północy została przedłużona stara zakrystia. W sumie
kościół posiada pięć przęseł i szóste krótsze od wschodu. Łuk tęczowy
między czwartym a piątym licząc od zachodu, jest zaakcentowany belką o
falistym przekroju, dźwigającą krucyfiks i rzeźby ośmiu adorujących
aniołków. Całość za wyjątkiem krucyfiksu pochodzi ze zburzonego
przez zaborców w 1833 roku kościoła dominikanów w Toruniu.
W wejściu
z nawy do zakrystii gotycki portal ostrołukowy posiada ościeża
trójuskokowe z wałkami z profilowanej cegły. Z zewnątrz ściany murowane z
dużej cegły gotyckiej i spoinowane, ożywiane są rzędem międzyokiennych
ostrołukowych blend (wnęk) w obramieniach profilowanych z formowanej
cegły. W ścianie południowej od strony rynku, są dwa portale ostrołukowe z
podwójnymi uskokami z formowanej cegły, jeden z nich jest
zamurowany. Gzyms koronujący budynek jest profilowany. We wnęce
podokiennej szczytu wschodniego, w dolnej strefie, widoczne są ślady
polichromii na tynku przedstawiającej Chrystusa w grobie, zapewne z XVI wieku.
Na osi szczytu zachodniego istnieje portal ostrołukowy trójuskokowy z
wałkami ceglanymi. Po jego bokach dekorują płaszczyznę ściany dwie
szerokie ostrołukowe blendy. Osadzona w części najwyższej XVIII-wieczna wieża
była przyczyną zniszczenia gotyckiego zwieńczenia wysuniętych ponad dach
sterczyn. Bryła główna budynku kryta jest dachem
siodłowym pod dachówką i przechodzi połacią niżej nad niższą zakrystią.
Wieżyczka posiada wysoki dach namiotowy z nadstawką o charakterze latarni,
pokryty blachą.
Ołtarz główny - barokowy pochodzi z 1700 roku, został
przekształcony w XIX wieku. W polu środkowym, w obramieniu z piętnastoma
malowanymi medalionami ze scenami tajemnic Różańca, znajduje się rzeźba
Matki Boskiej z Dzieciątkiem, gotycka z końca XIV wieku. Figura ubrana
jest w sukienkę srebrną, trybowaną, rokokową, XVIII-wieczną. W
zwieńczeniu obraz z XVIII w. św. Mikołaja - patrona kościoła. Boczne
ołtarze barokowe też pochodzą z kościoła dominikanów w Toruniu.
Późnorenesansowa ambona z połowy XVII wieku ma wymalowane na parapecie
postacie czterech ewangelistów, a na balustradzie trzech biskupów.
Baldachim barokowy pochodzi z około 1700 roku zwieńczony rzeźbą anioła.
Interesująca jest chrzcielnica rokokowa z XVIII wieku, z rzeźbioną grupą
chrztu w Jordanie na pokrywie. We wnętrzu świątyni znajdują się również
płyty nagrobne Plemieckich - dobrodziejów kościoła, kamienne inskrypcje:
Jana - starosty kowalewskiego zmarłego w 1576 roku, Achacego - kasztelana
chełmińskiego zmarłego w 1606 roku oraz Jana - starosty kowalewskiego
zmarłego w 1611 roku. |
jak trafić: |
Kościół p.w. św. Mikołaja znajduje się przy Placu
700-lecia, u zbiegu ulic Odrodzenia i 23 Stycznia, w pobliżu
wzgórza zamkowego. Do Kowalewa Pomorskiego dojedziemy autobusami PKS
z Brodnicy, Golubia-Dobrzynia lub Torunia - dojście do kościoła z dworca
autobusowego ulicą 23 Stycznia zajmie około 10 min. Można też dotrzeć
pociągiem na trasie Toruń - Olsztyn - dojście ul. Odrodzenia - około 30
min.
|