PAŁAC W KOMIEROWIE  gm. i pow. Sępólno Krajeńskie
kategoria:

zabytki architektury - pałace, dworki, chaty
opis: Z Komierowem przez ponad 900 lat wiązały się losy najstarszego rodu na Pomorzu - rodziny Komierowskich herbu Pomian. Za protoplastę tego starego rodu podania uważają  Sobiesława Bossutę -  czeskiego rycerza, który w 965 r. przybył do Polski wraz ze ślubnym orszakiem czeskiej księżniczki Dobrawy, późniejszej żony Mieszka I. On to  nagrodził rycerza za wierną służbę nadając mu dobra na Krajnie: Włościbórz i Komierowo. Ród Komierowskich przyjął nazwisko od nazwy wsi. Herbarz Bonieckiego wymienia jako założyciela rodu Piotra Komierowskiego. Kolejne pokolenia Komierowskich są przykładem patriotyzmu, przywiązania do Polski, trwania na Komierowie jak na kresowej strażnicy.
    Siedziba Komierowskich przechodziła równie burzliwe dzieje, jak zamieszkująca go rodzina. Ze średniowiecznego drewnianego gródka przeobrażony został w czasach nowożytnych w obronny dwór, który uległ zniszczeniu w 1656 r. Na jego miejscu Piotr Komierowski wybudował w 1680 r. parterowy dwór barokowy. Na przełomie XIX i XX w. Roman Komierowski przebudował  barokowy dwór na pałac w stylu pseudogotyckim, według projektu Wiktora Stabrowskiego. Po śmierci Romana Komierowskiego majątek odziedziczył jego syn, Tomasz, który w latach 1924-1929 rozbudował  pałac w stylu neobarokowo-klasycystycznym, według projektu architekta Adama Ciborowskiego. Ostatniego gospodarza na Komierowie, Tomasza, zastrzelili Niemcy we wrześniu 1939 r. Wojna nie oszczędziła zbiorów pałacowych, biblioteki i kolekcji portretów rodzinnych, gromadzonych pieczołowicie od XV w. W latach powojennych pałac pełnił różne funkcje: ośrodka pracy dla więźniów, magazynu, siedziby PGR, ośrodka młodzieżowych  obozów jeździeckich.  Syn ostatniego właściciela majątku, Andrzej, zamieszkał po wojnie poza granicami Polski. Wrócił do ojczyzny w 1991 r. z nadzieją odzyskania Komierowa, ale zmarł w 1994 r. w Bydgoszczy. Zgodnie z jego życzeniem, został pochowany na komierowskim cmentarzu. W 1997 r. pałac kupiła jego żona, która przekazała go Komierowskim z mazowieckiej linii rodu.
    Pałac jest murowany z cegły i tynkowany. Piętrowa budowla na planie prostokąta zdobiona ryzalitami posiada dach mansardowy. Środkowy ryzalit akcentują dwie pary kolumn z jońskimi głowicami dźwigającymi trójkątny tympanon. Pierzeję zachodnią urozmaica taras wsparty na dwóch arkadach. We wnętrzu podziwiać można m.in. wspaniałą klatkę schodową i piec flamandzki o wysokości 185 cm. Po bokach elewacji frontowej znajdują się dwie oficyny flankujące otwarty dziedziniec z podjazdem z 1919 r. Pałac stoi w obszernym parku ze wspaniałymi okazami drzew, założonym w pierwszej połowie XIX w.
   Na północ od pałacu znajduje się obszerny folwark z budynkami wzniesionymi lub gruntownie przebudowanymi na przełomie XIX i XX w. Na zachód położone są trzy czworaki zbudowane ok. 1863 roku. We wjazdach na folwark i do parku stoją bramy z 1 połowy XIX w. utworzone z murowanych, cylindrycznych słupów zwieńczonych piramidkami z kamiennymi kulami.
źródło: Kaja R., Przewodnik po zespołach pałacowych i dworskich, Bydgoszcz, 2002
Walczak P., Od tysiąca lat..., Spotkania z Zabytkami, (?)
www.zabytki.pl/sources/zabytki
jak trafić: Komierowo leży 7 km na południowy-wschód od Sępólna Krajeńskiego. Dojazd drogą krajową nr 25, w Przepałkowie należy skręcić, zgodnie z drogowskazem, na północ, na drogę lokalną do Komierowa. Można też dojechać autobusem PKS do Komierowa lub pobliskiego Przepałkowa (1,5 km). Przez Komierowo przechodzą też dwa szlaki turystyczne: czerwony "Szlak Rycerza Bossuty" (Sępólno Krajeńskie - Kamień Krajeński)  oraz niebieski "Szlak Generała Jakuba Komierowskiego" (Sępólno Krajeńskie - Mała Klonia).
 
zdjęcie:


fot. J. Drożdż