STACJA WODOCIĄGOWA W GRUDZIĄDZU
kategoria:

zabytki architektury - zabytki techniki
opis: W styczniu 1899 r. po pomiarach zasobności wód podziemnych w Grudziądzu, Magistrat zdecydował o budowie wodociągów miejskich przy dzisiejszej ul. gen. J. Hallera. Szczegółowy projekt sporządził specjalista budowy wodociągów inż. Heinrich Scheven z Bohum. Prace budowlane rozpoczęto w połowie 1899 r. W tym samym roku wzniesiono budynek maszynowni z kotłownią, stację uzdatniania wody i zbiornik wyrównawczy na wzniesieniu na Strzemięcinie. Do końca listopada ułożono ponad 25 km przewodów wodociągowych  o średnicach 80-350 mm i podłączono do sieci 600 budynków. Na terenie wodociągów wzniesiono również budynek mieszkalny dla personelu technicznego. W rezultacie grudziądzkie wodociągi uruchomiono już 23 grudnia 1899 roku, natomiast uroczyste otwarcie z udziałem władz zwierzchnich z rejencji kwidzyńskiej odbyło się 5 stycznia 1900 r.
   W pierwszych latach eksploatacji wodę czerpano z 5 studni połączonych rurociągiem ze studnią zbiorczą, tworzących tzw. system lewarowy. Dwie studnie znajdowały się na terenie wodociągów, natomiast trzy w lesie miejskim, po drugiej stronie obecnej ulicy Hallera. Surową wodę ze studni zbiorczej zasysały pompy z napędem parowym, tłocząc ją następnie do stacji uzdatniania, gdzie wodę - w specjalnych komorach - napowietrzano i filtrowano. Tam następował proces odżelaziania i odseparowywania zanieczyszczeń. Czystą wodę gromadzono w dużych komorach, skąd przetłaczano ją do pompami do do sieci wodociągowej.
   W 1924 roku przestarzały i mało wydajny napęd parowy pomp zastąpiono wysokosprawnymi silnikami elektrycznymi. W związku z rosnącym zapotrzebowaniem na wodę systematycznie rozbudowywano poszczególne obiekty: m.in. powiększono maszynownię (instalując w niej dodatkowe pompy), rozbudowano uzdatnialnię wody oraz sieć wodociągową i kanalizacyjną.
   W latach 50. XX wieku wprowadzono pompy głębinowe z zatapialnymi silnikami elektrycznymi chłodzonymi wodą. Wyeliminowano dotychczasowy lewarowy system czerpania wody, uciążliwy przy większej liczbie studni.
   Na początku lat 70. XX wieku stacja wodociągowa osiągnęła kres możliwości z powodu zbyt małej przepustowości - tłoczono ok. 50 % wody bez uzdatniania. Konieczna stała się budowa nowej stacji uzdatniania wody.  W 1984 roku oddano do użytku nowo wybudowaną stację uzdatniania wody wraz z pompownią wody. Nowe obiekty zaprojektowano we wspólnym zblokowanym budynku w sąsiedztwie "starych wodociągów".
źródło: Niećko A., 110 lat Wodociągów w Grudziądzu 1899-2009, Grudziądz, 2009
Chmielewski E., 100 lat wodociągów miejskich, Kalendarz Grudziądzki,1999, nr 3
jak trafić: Stację uzdatniania wody znajduje się na ul. Hallera 79. Istnieje możliwość zwiedzania w dni powszednie w godz. 8-14, szczegóły na stronie: http://www.wodociagi.grudziadz.com.pl lub pod nr tel. 56/4504943.
 
zdjęcie:


fot. ze str.  http://www.wodociagi.grudziadz.com.pl


fot. z wikipedii