MOST KOLEJOWY W TORUNIU IM. E. MALINOWSKIEGO
kategoria:

zabytki architektury - zabytki techniki
opis: Most kolejowy na rzece Wiśle w Toruniu, w ciągu linii kolejowej Poznań - Olsztyn - Skandawa. Most znajduje się między stacjami Toruń Główny i Toruń Miasto. Całkowita długość mostu wynosi 977 m. Pięć przęseł znajdujących się nad głównym nurtem Wisły, ma rozpiętość 94,16 m; 11 przęseł nad terenem zalewowym - Kępą Bazarową i Małą Wisłą - są krótsze i mają rozpiętość ok. 36 m; dziewięć z nich poprowadzonych jest po łuku o promieniu 377 m.
   Decyzja o budowie mostu, która zapadła w 1868 r., wiązała się z budową linii kolejowej z Poznania do Olsztyna i Wystrucia. Prace budowlane rozpoczęto w 1870 r., w 1871 ukończono filary, a w 1873 zakończono montaż żelaznej konstrukcji. 15 sierpnia tego roku nastąpiło oficjalne otwarcie przeprawy. W latach 1876-77 zostały ukończone wieże ustawione na filarach brzegowych.
   Pierwotnie był to most kolejowo-drogowy - miał po jednym pasie drogowym i kolejowym, konieczne więc były "mijanki" przed wjazdem. Wjazdu od strony miasta i na Kępę Bazarową broniły dwie pary blokhauzów. Na skrajnych filarach mostu, zarówno od strony miasta, jak i po przeciwnej stronie Wisły wzniesiono po dwie czworoboczne wieże, obecnie jedno-, a pierwotnie trójkondygnacyjne o wysokości ponad 20 m; druga kondygnacja posiadała w narożach nadwieszone wieżyczki, najwyższa była okrągła i zwieńczona krenelażem. W wieżach znajdowały się komory minowe do założenia ładunków wybuchowych oraz pomieszczenie dla wartownika mostowego. Do roku 1920 w niszach wież stały posągi  z piaskowca o wysokości 2,8 m - od strony południowej króla pruskiego Fryderyka II i cesarza Wilhelma I, od strony miasta posągi mistrzów krzyżackich Hermana Balka i Hermanna von Salzy; poniżej posągów wielkich mistrzów znajdowały się płaskorzeźby o wymiarach 4,16 x 2,2 m ze scenami podboju Prusów przez zakon krzyżacki. Rzeźby jako symbole panowania pruskiego, zdemontowano w 1920 roku, a same wieże rozebrano w latach 50. XX w.
   Przez długi czas był to jedyny most w Toruniu, obsługiwał więc jednocześnie ruch kolejowy, pieszy i kołowy. W roku 1922 konieczne było wzmocnienie mostu, ze względu na znaczną eksploatację po spaleniu się pomostu drewnianego (1877). Prace prowadzono bez wstrzymania ruchu na moście (1928-1929). W 1934 r. otwarto nowy most drogowy (obecnie im. Józefa Piłsudskiego). Po tym czasie most kolejowy zamknięto dla ruchu kołowego i położono na nim drugi tor. W czasie wojny był dwukrotnie wysadzany - przez Polaków w 1939 i Niemców w 1945 r. W 1948 odbudowany.
   Most jest obecnie użytkowany wyłącznie w celach kolejowych. Obecnie także jest oficjalnie zamknięty dla ruchu pieszego, lecz istnieje możliwość przejścia chodnikiem z krat stalowych po wschodniej stronie. W 1999 patronem mostu został Ernest Malinowski.
źródło: Kola R., Most kolejowy w Toruniu, Świat Kolei, 2002, nr 4, s. 15-22
http://www.most.torun.pl
jak trafić: Most spina dwa brzegi Wisły w Toruniu, znajduje sie pomiędzy stacjami PKP Toruń Główny i Toruń Miasto.
 
zdjęcie:


fot. ze strony http://www.ruciane-nida.org


fot. ze strony http://www.digart.pl