Muzeum im ks. dr Wł. Łęgi w Grudziądzu

MUZEUM IM. KS. DR. WŁ. ŁĘGI W GRUDZIĄDZU
kategoria:	muzea, skanseny, izby regionalne
opis:	W 1883 r. w Grudziądzu powstało Towarzystwo Starożytności, którego prezesem został dyrektor gimnazjum dr Siegfried Anger. Jednym z celów było zorganizowanie muzeum. Otwarcie Miejskiego Muzeum Starożytności nastąpiło już 15 czerwca 1884 r. Tymczasowo zajmowało salę w szkole dla dziewcząt, mieszczącej się w tzw. Pałacu Opatek przy ul. Klasztornej. Początkowo liczyło 741 eksponatów, wyłącznie z dziedziny archeologii, pochodzące z kilku miejscowych kolekcji prywatnych. W 1890 r. zajmowało 3 pomieszczenia i posiadało 3116 obiektów zabytkowych z różnych dziedzin. W związku z brakiem wystarczającej przestrzeni, w latach 1893-1899 zbiory przechowywano w Gimnazjum Klasycznym przy ul. Sienkiewicza, a od 1897 r. siedzibą muzeum stał się nowy ratusz w dawnym kolegium jezuickim, gdzie 23 czerwca 1896 r. otwarto stałą ekspozycję w reprezentacyjnej sali refektarza. Od 1904 r. prowadzono starania o budowę własnej siedziby, do czego przyczynił się hojny zapis w testamencie Gustava Roethego z Berlina, byłego wydawcy wielkonakładowej grudziądzkiej gazety niemieckiej Der Gesellige. Działalność muzeum wspierał m. in. księgarz i wydawca Arnold Kriedte. Otwarcie nowego reprezentacyjnego gmachu przy ul. Legionów, mieszczącego również - do dzisiaj - bibliotekę miejską, nastąpiło w 1911 r. W odrodzonej Polsce w latach 1921-1939 Muzeum i Biblioteka Miejska pomyślnie rozwijały się pod zarządem Towarzystwa Czytelni Ludowych, a od 1922 r. honorowym kustoszem zbiorów był ks. dr Władysław Łęga. Podczas okupacji niemieckiej w latach 1940-1945 istniało Muzeum Miejskie, którego charakter został podporządkowany doraźnym celom hitlerowskiej propagandy politycznej. Po wojnie ocalała zaledwie 1/3 zbiorów. Muzeum w Grudziądzu zostało ponownie otwarte dla publiczności w 1946 r. Od roku 1956 siedzibą Muzeum jest odbudowany ze zniszczeń wojennych gmach dawnego klasztoru benedyktynek przy ul. Wodnej. W 1961 r. przeszło znaczącą reorganizację, w latach późniejszych w skład muzeum weszły zabytkowe spichrze i tzw. Pałac Opatek, mieszczące kolejne sale ekspozycyjne. W skład placówki wchodzą następujące działy: - Dział Historii, którego działalność koncentruje się na dziejach miasta, zaś od 1991 r. w Salach Tradycji Jazdy Polskiej eksponuje dokonania międzywojennego Centrum Wyszkolenia Kawalerii. - Dział Archeologii dokumentuje pradzieje ziemi chełmińskiej, prezentuje unikatowe znaleziska ze średniowiecznego gródka rycerskiego w Plemiętach i średniowieczną biżuterię z Gruczna. - Trzon ekspozycji Działu Sztuki stanowi Galeria Współczesnego Malarstwa Pomorskiego, w skład zbiorów weszły ponadto m. in. liczne dzieła dokumentujące ikonografię dawnego Grudziądza i ocalałe relikty rzeźbiarskiego wyposażenie miejscowego kościoła reformatów. - Dział Etnografii dokumentuje kulturę ludową regionu pomorskiego, ale też zawiera interesujące zabytki z Huculszczyzny. Cenne zbiory dalekowschodnie zostały w 1951 r. autorytarną decyzją ministerstwa przekazane do Państwowego Muzeum Etnograficznego w Warszawie. - Dział Numizmatyczny - Dział Naukowo-Oświatowy Od 2005 r. Muzeum w Grudziądzu nosi imię swego przedwojennego kustosza, duchownego i wybitnego naukowca, ks. dr. Władysława Łęgi. Wystawy stałe muzeum: Północna część ziemi chełmińskiej Średniowieczny gródek rycerski w Plemiętach Biżuteria średniowieczna z Gruczna Grudziądz w latach 1920-1939 Galeria Współczesnego Malarstwa Pomorskiego Na szczególną uwagę zasługuje wystawa stała pt. "Centrum Wyszkolenia Kawalerii – kolebka kawalerii II Rzeczypospolitej" umieszczona w Salach Tradycji Jazdy Polskiej. Ukazuje ona bogatą historię jednego z największych ośrodków szkolenia kawalerzystów w Europie. Jedyna w swym rodzaju szkoła założona została w 1920 roku, działając z konieczności tylko do września 1939 roku, ale sława CWK wykracza jeszcze dziś daleko poza granice miasta i kraju. Wystawa prezentuje broń białą i strzelecką ułanów, umundurowanie i wyposażenie wojskowe podoficerów i oficerów kawalerii, fotografie i dokumenty, kopie rzędów końskich i sprzętu ćwiczebnego, odznaki pułkowe i odznaczenia bojowe. Stanowi ona – dzięki darom i przekazom ułanów oraz ich rodzin – ważne i prawdziwe świadectwo chlubnych tradycji cenionej nie tylko w skali kraju szkoły.
źródło:	Muzeum w Grudziądzu, pod red. R. Boguwolskiego, J. Drozdowskiej, Grudziądz, 1993 120 lat Muzeum w Grudziądzu, pod red. A. Wajler, Grudziądz, 2004, www.muzeum.grudziadz.pl
jak trafić:	Muzeum ma swoją siedzibę przy ul. Wodnej 3/5.
zdjęcie:	fot. ze strony www.skyscrapercity.com