PARK W GROCHOLINIE  gm. Kcynia, pow. Nakło

obiekty przyrodnicze - zabytkowe parki dworskie

W otoczeniu dworu i pałacu w Grocholinie założono w I połowie XIX wieku  klasycystyczny park krajobrazowy o powierzchni około 10 ha. Jego głównym akcentem przestrzennym uczyniono zespół trzech stawów utworzonych przez spiętrzenie Strugi Smoguleckiej. Ponad dwuhektarowa powierzchnia parkowych akwenów, połączonych ze sobą przewężeniami, nad którymi przerzucone były mostki, tworzy swoisty klimat wybitnie sprzyjający rozwojowi szaty roślinnej. Nic więc dziwnego, że zachowało się tu ponad dwa tysiące dorodnych drzew, z których wiele posiada lub zbliża się do wymiarów pomnikowych. Wartości kompozycyjne oraz dendrologiczne parku potęguje zróżnicowany gatunkowo drzewostan, którego wiek określa się na 100-170 lat. Wśród drzew liściastych zdecydowanie dominują klony zwyczajne, jesiony wyniosłe, lipy drobnolistne, graby pospolite, kasztanowce białe oraz robinie akacjowe. Rzadziej reprezentowane są dęby szypułkowe, klony polne, topole białe, czarne i topole drżące zwane również osikami. Najcenniejsze drzewo parku to buk pospolity odmiany czerwonolistnej o obwodzie pierśnicowym 380 cm i wysokości 20 m, który rośnie  pomiędzy pałacem a zamkiem. W tej części znajduje się też pomnikowy egzemplarz głogu jednoszyjkowego o obwodzie 130 cm. W części południowo-zachodniej granicę z zabudowaniami folwarcznymi wyznacza masyw drzew, na którym widoczny jest okazały pomnik przyrody: platan klonolistny o obwodzie 820 cm (siódmy co do wielkości w Polsce) oraz dwa dęby szypułkowe odmiany piramidalnej o obwodach 237 cm i 202 cm, niestety jeden z nich został częściowo uszkodzony (złamany). Drzewa iglaste to: jodła pospolita, jodła kalifornijska, jodła kaukaska, sosna wejmutka, daglezja zielona, sosna pospolita, żywotnik zachodni, cis pospolity, świerk pospolity. Poza granicami stawów w części północno-zachodniej parku rośnie na obrzeżach naturalnej łąki parkowej jedyna, rozmiarów pomnikowych iglicznia trójcierniowa o obwodzie 285 cm. Liczne krzewy występują przede wszystkim w formie podszytu. Należy tu wymienić bez czarny, czeremchę pospolitą, głóg jednoszyjkowy, berberys pospolity, jaśminowiec wonny, leszczynę pospolitą, lilak pospolity, ligustr pospolity, śnieguliczkę białą, trzmielinę pospolitą, żylistek szorstki, krzewuszkę cudowną. Najniższe partie porasta na ponad 60% powierzchni parku bluszcz pospolity. Wokół stawów i rowu odprowadzającego wodę rosną kosaćce żółte, pałki wąskolistne, kniecie błotne, tataraki zwyczajne, a toń wodną pokrywa rzęsa drobna.
   W parku bytują wiewiórki pospolite, sarny, krety europejskie, jeże, dzięcioły, wróble, kukułki, sikorki bogatki, kaczki krzyżówki.
   Najbardziej reprezentacyjną częścią parku jest niewątpliwie najbliższe otoczenie zamku i nowego dworu, uchwycone zamkniętą linią stawów. Rozległe polany trawnikowe akcentują unikatowe sylwetki starych drzew. Południowo-zachodnia elewacja dworu stała się wspaniałym tłem dla rosnącej tu lipy drobnolistnej o obwodzie 320 cm, wyraźnie odcinającej się od ciemnej ściany jesionów zwisłych, z których największy osiągał obwód 200 cm. Poza granicami stawów parkowych rozciąga się druga część parku zajmująca tereny dawnych sadów i warzywników.
   Obecnie park w Grocholinie został umieszczony w "Spisie parków i ogrodów zabytkowych w Polsce" (nr rejestru 99/A), a w 1989 roku  w ogólnopolskim konkursie, zorganizowanym przez Ministerstwo Kultury i Sztuki,  otrzymał złoty medal za najlepiej utrzymany park zabytkowy.

Kaja R., Przewodnik po zespołach pałacowych i dworskich, Bydgoszcz, 2002
http://www.parki.org.pl

Do Grocholina dojeżdżają autobusy PKS z Kcyni. Zespół pałacowo-parkowy znajduje się po południowej stronie szosy. Można też dojść czerwonym szlakiem  turystycznym Gołańcz - Kcynia. Pałac i dwór należy do spółki Gospodarstwo Rolne Grocholin i nie jest udostępniony do zwiedzania, ale cały zespół pałacowo-parkowy nie jest ogrodzony i bez problemu można podziwiać jego piękno.
Zobacz na mapie

fot. ze strony:  www.grocholin.pl