PARK W ZBÓJNIE  pow. Golub-Dobrzyń

obiekty przyrodnicze - zabytkowe parki dworskie

Wraz z budową pałacu w Zbójnie w początkach lat 50. XIX wieku, ukształtowany został ostateczny układ kompozycyjno-przestrzenny zespołu rezydencjonalnego. Kompozycyjnie założenie było zwarte - zajmowało dość duży obszar o kształcie nieregularnego, wydłużonego na linii wschód-zachód prostokąta, którego wschodni bok stykał się z Jeziorem Zbójeńskim.
   Centralną część tego założenia zajmował zespół rezydencjonalny z obszernym parkiem krajobrazowym, rozciągającym się na zapleczu pałacu i sięgającym po stronie wschodniej do jeziora, a po stronie zachodniej obejmującym naroże folwarku. Pałac usytuowany był na południowym skraju parku, w niewielkim oddaleniu od drogi, od której oddzielał go szeroki podjazd z owalnym gazonem.
   Północno-zachodnią część założenia zajmowały warzywniki i sady. Ich ścieżki komunikacyjne łączyły się z alejkami spacerowymi parku, wytyczonymi swobodnie łagodnymi zakolami wokół nieregularnych polan. Komunikację przez rzeczkę Ruziec zapewniały dwa mostki, do których wiodły wychodzące od naroży pałacu, ukośnie poprowadzone alejki. Na odcinku między mostkami w osi polany ogrodowej spiętrzone wody rzeczki tworzyły niewielki staw.
   W otoczeniu oficyny i po przeciwnej stronie podjazdu, w kierunku rządcówki, zachował się nieliczny już obecnie drzewostan parku. W osi ogrodowej pałacu jest duża, oddzielona od pałacu żywopłotem polana, otoczona masywem drzew. Po jej zachodniej stronie, w kierunku rzeczki, widoczny jest ślad dawnej alei kasztanowej. Pierwotny układ komunikacyjno-przestrzenny swobodnie zarysowanych alejek czy wnętrz widokowych i licznych polanek otoczonych skupiskami drzew jest już w znacznym stopniu zatarty przez liczne, dzikie porosty. Stosunkowo najlepiej czytelna jest alejka wiodąca od naroża pałacu w kierunku północno-zachodnim, do kładki na rzeczce dającej przejście na zdziczałe obecnie tereny dawnych sadów. W tej części parku zachowany jest też najcenniejszy drzewostan ze wspaniałymi pomnikowymi okazami drzew, takich jak: platan, buk, kasztanowiec, sosna czarna, dąb, a także miłorząb dwuklapowy.

Materiały do dziejów rezydencji w Polsce: Ziemia dobrzyńska, t. 2, cz. 1, pod red. Stanisława Kunikowskiego, Włocławek, 2002

Miejscowość Zbójno położone jest w pobliżu drogi wojewódzkiej nr 556 prowadzącej z Lipna do Rypina. Dojazd autobusami PKS z Lipna lub z Golubia-Dobrzynia. Zespół pałacowo-parkowy położony jest tuż przy Jeziorze Zbójeńskim, na zachodnim skraju wsi, przy w/w drodze wojewódzkiej.
 

fot. ze strony www.zbojno.pl

fot. T. Stenka