miejsca pamięci narodowej

W latach 1939-1945 w lesie skrwileńskim koło miejscowości Rak hitlerowcy dokonywali masowych egzekucji. Trudno precyzyjnie określić ilu Polaków i Żydów zostało tam wówczas zamordowanych, z badań przeprowadzonych w 1945 r. wynika, że mogło tam zostać pogrzebanych około 1450 zwłok. Zdaniem niektórych badaczy w owym okresie mogło zginąć z rąk niemieckich okupantów nawet 2 tysiące mieszkańców powiatu rypińskiego. Wśród ofiar znajdowali się między innymi: członkowie żydowskiego Judenratu z Rypina (zamordowani pod koniec października 1939 r.), blisko 65 nauczycieli podstępnie aresztowanych podczas urządzonej przez Niemców pedagogicznej "konferencji", wielu księży, urzędników, ziemian, rzemieślników i harcerzy. Niemieccy zbrodniarze mordowali również w "Domu Kaźni" w Rypinie, a do skrwileńskich lasów przywozili trupy i tu zakopywali w wielkich dołach. Masowe zakopywanie zwłok pośród skrwileńskich lasów trwało od jesieni 1939 do 1944 roku. Pod koniec wojny hitlerowcy starali się szybko zacierać ślady swoich zbrodni. Wykopywano zwłoki i palono na stosach. Ale udało się to tylko częściowo. Nie wszystkie ciała spopielił ogień. Po wojnie odkryto siedem masowych grobów pomordowanych. Jeden wielki, w kształcie litery L, o długości 40 i szerokości 2,72 metra oraz sześć nieco mniejszych. Po odnalezieniu masowych grobów, część prochów przeniesiono w pobliże skrwileńskiej szkoły, gdzie z czasem wystawiono pomnik. Miejsce straceń w Raku upamiętniono obeliskiem i płytami nagrobnymi.