KOŚCIÓŁ P.W. ŚW. MIKOŁAJA W CHEŁMŻY pow. Toruń
kategoria:

zabytki architektury - budowle sakralne
opis: Kościół p.w. św. Mikołaja w Chełmży jest najstarszym sakralnym budynkiem w Chełmży, powiązanym z chrześcijaństwem. Pierwotny drewniany kościół mógł istnieć już w X w. Aż do XIX w. pełnił funkcję kościoła parafialnego. Istniał on przed powstaniem diecezji chełmińskiej, gdyż w akcie erekcyjnym katedry został wraz z uposażeniem podporządkowany kapitule - w roku 1248.
   Przebudowa z konstrukcji drewnianej polegała prawdopodobnie na pobudowaniu w pierwszej kolejności prezbiterium, które przylegało do drewnianego korpusu. Z analizy dokumentów wynika, że budowę z cegły ukończono w 1150 roku. Kościół wielokrotnie przebudowywano i odbudowywano.
   Kościół jest orientowany tzn. posiada prezbiterium zwrócone ku wschodowi. Wybudowany jest z cegły i kamieni polnych. Kościelna wieża posiada dach czterospadowy z osadzoną na szczycie latarnią, zwieńczoną iglicą. Wnętrze kościoła ma układ pseudobazyliki. Kościół posiadał o dwie kaplice: św. Wawrzyńca, która służyła podczas pogrzebów biskupów lub kanoników, druga - pod wezwaniem św. Barbary. Wnętrze kościoła zdobiło siedem ołtarzy bocznych oraz ołtarz główny. Główny ołtarz fundowany przez zamożną rodzinę burmistrza miasta o nazwisku Żuławy w roku 1612, przedstawiał Matkę Bożą w otoczeniu św. Barbary i św. Katarzyny, w środku wielki obraz hołdu Trzech Króli. Mniejszy ołtarz św. Jana Nepomucena ufundowało bractwo piwowarów, ołtarz św. Barbary bractwo rybaków, ołtarz Matki Bożej Bolesnej bractwo szewskie, ołtarz św. Huberta bractwo robotników, ołtarz św. Walentego bractwo kuśnierzy, ołtarz Matki Bożej Różańcowej bractwo tejże nazwy, ołtarz św. Franciszka Ksawerego bractwo krawieckie, ołtarz św. Rocha bractwo tkackie. Pieczę i starania nad ołtarzem miały poszczególne bractwa.
  Po przeniesieniu stolicy biskupiej do Pelplina w 1824 r., dotychczasowa katedra Najświętszej Trójcy została przeznaczona na kościół parafialny, a kościół parafialny św. Mikołaja został przekazany ewangelikom. Wszystkie ołtarze, za wyjątkiem głównego ołtarza, przeniesiono przed zabraniem kościoła przez ewangelików do katedry.
   Kościół św. Mikołaja po zakończeniu II wojny światowej powrócił do Kościoła Katolickiego, obecnie jest kościołem filialnym katedry. Z zabytkowego wyposażenia zachowały się: manierystyczny ołtarz główny, trzy rokokowe ołtarze z obrazami św. Rocha, św. Barbary i Matki Boskiej Wspomożycieli Wiernych (XVIII w.), płótno Luca Giordano „Pokłon trzech króli” (XVII/XVIII w.), średniowieczna granitowa kropielnica; zawieszone na wieży trzy stalowe dzwony z 1918 r. i 1919 r., wmurowane w ścianach płyty nagrobne z 1696 i 1718 roku.
źródło: www.region.powiattorunski.pl/chelmza.pl ;  pl.wikipedia.org/wiki
jak trafić:

Kościół p.w. św. Mikołaja usytuowany jest w południowo - zachodniej części założenia urbanistycznego średniowiecznej Chełmży. Dojście ulicami: Sądową, M. Kopernika lub Strzelecką. (zobacz na mapie). Dojazd do Chełmży koleją na trasie Toruń - Grudziądz lub autobusami PKS.
 
zdjęcie:


 fot ze strony: fotoforum.gazeta.pl