|
opis: |
Na miejscu
dawnego Świecia pozostał nad Wdą tylko kościół farny. Stoi on na
miejscu kościoła drewnianego, który, wedle zachowanej w kościele tablicy
pamiątkowej, miał zbudować w końcu X wieku Bolesław Chrobry. Budowę
"Starej Fary" rozpoczęto w 1370 lub 1400 roku. Kościół łączy w sobie aż
trzy style: gotycki, renesansowy i barokowy. Wynika to z faktu wznoszenia
świątyni przez ponad 100 lat i jej wielokrotnej przebudowy i odbudowy,
spowodowanych działaniami wojennymi oraz zdarzeniami losowymi, jak pożary
i powodzie. W roku 1521 miało miejsce poświęcenie całej budowli.
Obecny kościół to ceglany gotyk trzynawowy, którego prezbiterium z
pięknym szczytem schodkowym pochodzi z początku XV wieku, zaś nawy z połowy
XVI wieku. Zachodzi znaczna różnica między gotyckim prezbiterium a nawą
zbudowaną w stylu przejściowym w renesans, z niemal czworobocznymi oknami. Nawę główną i wieżę fundował starosta świecki i wojewoda
pomorski Jerzy Konopacki.
Po zniszczeniu przez Szwedów kościół odrestaurowano
w roku 1633 w stylu barokowym.
Czworoboczna wieża od frontu otrzymała wówczas renesansowe attyki, nawy boczne
- sklepienie, a nawa główna i
prezbiterium malowany drewniany sufit. Z tego czasu pochodzi wczesnobarokowy wielki ołtarz, bogato rzeźbiony,
malowany i złocony. Wśród obrazów wartość przedstawia obraz Sądu
Ostatecznego, gdańskiej szkoły z końca XVII wieku. W stallach znajdują się malowidła z XVIII wieku ze scenami z życia św. Stanisława. W dwóch
ołtarzach bocznych antepedia z kordybanu. W
posadzce prezbiterium szereg nagrobków członków rodziny Konopackich,
starosty świeckiego Jerzego (zm. 1543), jego wnuka również Jerzego (zm. 1566) i Macieja wojewody chełmińskiego. Naprzeciw ambony
rokokowe epitafium
burmistrza Łukasza Siennickiego z roku 1740, a w nawie naprzeciw siebie, dwa
rokokowe epitafia drewniane burmistrza Gierłowskiego z około roku 1750 i
jego dwóch żon, wszystkie z długimi wierszowanymi napisami polskimi.
Oprócz tego są tu nagrobki Siennickich, Domagalskich i innych mieszczan
świeckich. W 1 połowie XVIII wieku na wyposażeniu świątyni
znajdował się 1 ołtarz wielki z wyobrażeniem Trójcy świętej i Św.
Stanisława, oraz 11 pomniejszych ołtarzy, zapewne bocznych.
W kościele znajdował się obraz Najświętszej Marii Panny,
który w 1602 roku miał trafić do kościoła w Gdańsku, lecz gdy statek
zacumował do Świecia i chciał kontynuować swoja podróż nie mógł odpłynąć z
powodu przypływu. Znak ten uznano jako cud i postanowiono obraz zostawić w
świeckiej farze i od tego czasu miasto było pod opieką Najświętszej
Marii Panny. Obraz Matki Boskiej Świeckiej przeniesiony w 1721 roku do
kościoła p.w. Niepokalanego Poczęcia
NMP, spalił się podczas pożaru w 1902 roku, a jego kopia znajduje się
w kościele bernardynów.
W wyniku walk o Świecie, na przełomie stycznia i lutego 1945 roku, kościół uległ poważnemu zniszczeniu. Jego odbudowy
podjęto się dopiero w 1983 roku, zakończono w 1988. W 1990 utworzono
parafię, a do wezwania dołączono tytuł Matki Boskiej Częstochowskiej. |
